Hartworm bij de hond

Leestijd: 5 min

Voorkom besmetting tijdens vakantie in het buitenland!

Hartwormen bevinden zich in de grote bloedvaten rond het hart bij hond- en katachtigen. De infectie wordt overgebracht door bloedzuigende muggen en in Nederland alleen gezien bij dieren die afkomstig zijn uit (sub)tropische gebieden waar de parasiet voorkomt. Het gebied waar de ziekte voorkomt breidt zich echter wel steeds verder uit. Hartworminfectie is inmiddels waargenomen in Noord-Frankrijk. Gebieden waar de besmetting echt veel voorkomt zijn Amerika, Afrika, Azië, Australië en Zuid-Europa.

Volwassen vrouwelijke wormen produceren larfjes die in het bloed circuleren en daar 2½ jaar in leven kunnen blijven. Als deze wordt overgebracht via een bloedmaaltijd door een mug, ontwikkelt de larve zich bij het volgende slachtoffer onder de huid binnen enkele maanden tot jonge wormen. Deze bewegen zich naar bloedvaten toe om zo naar de longen en het hart vervoerd te worden. De wormen kunnen daar uitgroeien en 5 tot 7 jaar in leven blijven. De kat blijkt minder gevoelig te zijn voor een hartworminfectie dan de hond. Daarnaast zijn de wormen in de kat kleiner en leven korter (2 tot 3 jaar). De infectie verdwijnt bij de kat meestal vanzelf, waarschijnlijk door een sterke afweerreactie.

Ziektebeeld hartwormen

De wormen beschadigen de wand van het hart en de grote longslagaders. Hierdoor kan er vocht ontstaan in de longen en vergroting van het hart met uiteindelijk tekortschieten van de hartfunctie.
De ziekte begint sluimerend met verminderd uithoudingsvermogen en een keertje hoesten. Later treedt gewichtsverlies op, leververgroting, vocht in de buikholte en ademhalingsproblemen.

Diagnose

De dierenarts denkt aan hartworminfectie wanneer uit de ziektegeschiedenis blijkt dat het dier afkomstig is uit een land waar de infectie bekend is (bv. zwerfdier adoptie) of daar op vakantie is geweest. De ziektesymptomen wijzen op een hartaandoening, wat op een foto van de borstholte kan worden gezien (vocht in de longen en een vergroot hart). Daarnaast kan een echo en een ECG (Electro Cardiogram) worden gemaakt. In bloeduitstrijkjes kunnen soms de kleine larfjes worden aangetoond. Sinds enkele jaren zijn er bloedtesten beschikbaar die hartwormbesmetting kunnen aantonen.

Preventie
De eenvoudigste maatregel om besmetting te voorkomen bestaat uit het niet meenemen van huisdieren naar gebieden waar de ziekte voorkomt. Wanneer dit toch wordt gedaan, dient er maandelijks behandeld te worden met speciale anti-wormmiddelen (vraag deze aan je dierenarts). Met de behandeling wordt dan begonnen vlak voor vertrek en doorgegaan tot 1 maand na thuiskomst.

Behandeling van hartwormen

De behandeling van een dier met een volwassen hartworminfectie brengt risico’s met zich mee. Met injecties kunnen de volwassen wormen wel worden gedood, maar wanneer deze massaal loslaten en worden meegevoerd met de bloedstroom kunnen er problemen ontstaan doordat ze vastlopen in bloedvaten (trombose). In ernstige gevallen kunnen de wormen ook operatief worden verwijderd. Zes weken later wordt de behandeling herhaald gericht op het onschadelijk maken van de larfjes in het bloed. Wanneer het dier op deze wijze is behandeld en de parasieten zijn verdwenen, dan zijn de vooruitzichten goed.

Paul Overgaauw – Specialist Veterinaire Microbiologie KNMvD, Dipl. ACVM, SMBWO erkend parasitoloog